Koloniaal Congo: Over feiten en mythes
-
1. Kolonisatie: menslievendheid of eigenbelang?3 Paragrafen
-
2. Hoe gruwelijk was de kolonisatie?3 Paragrafen
-
3. Heeft propaganda ons beeld van de kolonisatie beïnvloed?3 Paragrafen
-
4. Is België rijker geworden van de kolonisatie?3 Paragrafen
-
5. Kolonisatie: plundering of ontwikkeling?3 Paragrafen
-
6. Congolezen: slachtoffers of verzetstrijders?3 Paragrafen
-
7. Is Congo echt gedekoloniseerd?3 Paragrafen
Beantwoord onderstaande vragen:
Er zijn twee betekenissen.
- Letterlijk: ervoor zorgen dat de kolonisatie stopt. Dit houdt in dat de politieke afhankelijkheid van de koloniale macht en het gekoloniseerde gebied ophoudt: de plaatselijke bevolking heeft de eigen macht in handen.
- Vandaag bedoelen we met ‘dekoloniseren’ dat koloniale denkbeelden en praktijken van vroeger uit onze geesten en acties moeten verdwijnen.
Om dit concept helder uit te leggen, kunnen de filmpjes uit de reeks Moeilijke dingen Makkelijk Uitgelegd zeker helpen. Bekijk bijvoorbeeld de filmpjes over ‘Dekolonisatie’ met uitleg van Raf Njotea en Nozizwe Dube.
Soms op een indirecte manier, soms meer expliciet. Bijvoorbeeld:
- Bevriende machthebbers steunen: vijf jaar na de onafhankelijkheid van Congo komt Mobutu aan de macht. Hij is wel een Congolees, maar is erg westers gezind en wordt daarom gesteund door België. Via Mobutu, witte raadgevers en andere omkoopbare politici kan België toch nog invloed uitoefenen.
- Economische druk: grote Belgische bedrijven blijven in Congo zonder dat Congo zelf deelt in de aandelen en winst.
- Militaire interventies: het leger blijft op dezelfde manier werken. Congo werd ondergraven in zijn eigen bestuurscapaciteit: schijnonafhankelijkheid. België bleef controle houden en winst maken in Congo.
Generaal Janssens, de Belgische bevelvoerder van het Congolese leger, schreef dat na de onafhankelijkheid op een bord voor zijn soldaten. Hij bedoelde daarmee dat de onafhankelijkheid van het land eigenlijk niets zou veranderen. De Belgen zouden de baas blijven. Zeker in het leger. Dat leidde tot veel frustratie bij de Congolezen. De soldaten kwamen dan ook in opstand. Het incident is veelzeggend voor de bedoelingen van de Belgische kolonisator.
De eerste verkozen premier van Congo in 1960. Meteen na zijn aanstelling bekritiseert hij openlijk het leed dat de Congolezen is aangedaan tijdens de kolonisatie. Hij werd door Belgen (en andere westerse landen) beschouwd als een onbetrouwbare politicus die niet naar hun wensen zou luisteren. Ze waren bang dat hij een autonome politiek zou voeren. Hij wordt geëlimineerd met steun van de westerse mogendheden.
Jarenlange aanwezigheid en destructieve daden van de koloniale machthebbers laat vergaande sporen na in Congo. Nog steeds lijdt Congo onder de gevolgen van de kolonisatie. Zo heeft België bijvoorbeeld nog verschillende keren geïntervenieerd na de onafhankelijkheid, wat voor grote destabilisering en chaos zorgde.