Beantwoord onderstaande vragen:
België was een zeer geïndustrialiseerd land, maar de rijkdom ging enkel naar de toplaag van superrijken. Het grootste deel van de bevolking was heel arm.
In 1885, wanneer Leopold II erin slaagde om Congo tot zijn persoonlijk bezit te maken. Het was dus een persoonlijk initiatief van de koning.
In het begin niet. Belgische bedrijven waren al actief in andere landen zoals Rusland, Spanje en Italië. De kolonisatie ging uit van Leopold II die lokmiddelen moest installeren om investeerders naar Congo te krijgen.
In eerste instantie waren dat rubber, ivoor en kobalt. Maar de echte interesse van het ‘grootkapitaal’ (echte investeringsgroepen met veel geld) kwam er pas toen er waardevolle mineralen werden aangetroffen: koper, goud, etc.
Hij nam bijna alle gronden in Congo in beslag en ‘gaf’ deze in concessie aan grote bedrijven, die dan zelf de grondstoffen uit die grond mochten halen. Dit uitdelen van grond bleef ook bestaan na 1908. In ruil moesten ze een deel van hun winsten afstaan aan de vorst.
Nee, de investeringen gebeurden vaak door ‘derden’. Bedrijven legden spoorwegen aan voor het transport van hun ontgonnen producten. De wegen werden aangelegd met hulp van dwangarbeid. Het onderwijs werd dan weer uitbesteed aan de missies. Al die partijen kregen grond of andere voordelen in ruil voor hun diensten en investeringen. Bovendien waren de ‘schatkisten van België en Congo gescheiden’. Als Congo geld tekort had, kon het dus geen beroep doen op middelen van de Belgische staat.
De gemiddelde Belg werd niet meteen rijker van de kolonisatie. De aandeelhouders van de grote bedrijven in Congo wel. Die bedrijven maakten immers enorme winsten door de exploitatie van grondstoffen. Die winsten stroomden via dividenden (uitkeringen) naar de aandeelhouders/eigenaars van die bedrijven. Het geld kwam dus bij een heel kleine groep terecht.
Ja, sommige bestaan nog. Sommigen hebben nog dezelfde naam, andere zijn van naam veranderd en nog andere zijn gefuseerd met andere bedrijven. Enkele voorbeelden zijn Bunge, een grote multinational die nu Amerikaans is. Een van de grootste mijnbedrijven uit koloniaal Congo heette Union Minière du Katanga. Dat bedrijf bestaat nog altijd en heet nu Umicore, en heeft de hoofdzetel nog altijd in België.
Een verbetering?
Soms wordt er gezegd dat Leopold II Congo heeft uitgebuit, maar dat de situatie vanaf 1908 verbeterde. Duid aan wanneer welke praktijken gebruikt werden.