Koloniaal Congo: Over feiten en mythes
-
1. Kolonisatie: menslievendheid of eigenbelang?3 Paragrafen
-
2. Hoe gruwelijk was de kolonisatie?3 Paragrafen
-
3. Heeft propaganda ons beeld van de kolonisatie beïnvloed?3 Paragrafen
-
4. Is België rijker geworden van de kolonisatie?3 Paragrafen
-
5. Kolonisatie: plundering of ontwikkeling?3 Paragrafen
-
6. Congolezen: slachtoffers of verzetstrijders?3 Paragrafen
-
7. Is Congo echt gedekoloniseerd?3 Paragrafen
Beantwoord onderstaande vragen:
Het is de titel van een boek dat geschreven is door een Belgische gouverneur-generaal die de leiding had over Congo. Deze uitspraak verwijst naar de zogenaamde ‘beschavingsmissie’ (zie ook hoofdstuk 2). Een veelgebruikte verantwoording of excuus voor het koloniseren van Congo en andere landen, was dat de kolonisator het gekoloniseerde land zou helpen en ontwikkelen. De claim stelde dus dat de overheersing eigenlijk niet slecht van aard was en diende om de lokale bevolking ‘te dienen’. In werkelijkheid was economisch gewin veel belangrijker voor België: men ontgon de grondstoffen en de plaatselijke bevolking werd uitgebuit.
Nee, de winst was voor grote bedrijven die in buitenlandse handen waren. De Congolese arbeiders werden hier niet rijker van.
Dwangarbeid werd massaal gebruikt omdat de koloniale bedrijven veel arbeiders nodig hadden om het werk uit te voeren. De Congolezen hadden dat werk in principe niet nodig, want er bestond geen monetaire (= geld) economie. De Congolezen hadden geen geld nodig om te kunnen leven. Maar de bedrijven hadden wel arbeiders nodig om de grondstoffen te ontginnen. Dat zorgde ervoor dat ze zich op dwangarbeid beriepen.
Het is niet helemaal hetzelfde, maar wordt wel vaak met elkaar verward. In het geval van dwangarbeid worden mensen gerekruteerd om te werken. Als ze dat werk proberen te weigeren, worden ze gestraft met (seksueel) geweld, plundering, bedreiging, … Bij slavernij is er ook sprake van onvrije arbeid. Bijkomend is de werker dan lijfelijk het eigendom van de meester of ‘werkgever’.
Ja, het bekendste voorbeeld was de Arabische slavenhandel in het Oosten van Congo. Congolezen werden er verhandeld en vanuit Zanzibar getransporteerd naar andere gebieden. Leopold II beloofde deze praktijken te bestrijden en gebruikte zijn strijd tegen de slavenhandel als voorwendsel voor de kolonisatie. In de praktijk werkte hij samen met de slavenhandelaars.
Scholen, ziekenhuizen en spoorwegen werden niet gebouwd ten behoeve van de Congolezen, maar in functie van het koloniale project. De scholen dienden om aan geschoolde arbeiders te geraken, de spoorwegen voor het transport van goederen, niet van mensen. Dwangarbeid was frequent. Kolonialisme is de uitoefening van racistisch geweld, daar kan je weinig voordeel in zien voor de lokale bevolking. Kolonialisme is dus een groot trauma geweest, dat nog steeds niet helemaal geheeld is. De huidige situatie kan je dus niet loskoppelen van die van het koloniale tijdperk. Kijk naar de situatie in de VS: de zwarte bevolking heeft daar lang na de afschaffing van slavernij nog steeds te maken met discriminatie.